Selanik Atatürk Evi
 |
Selanik Atatürk Evi
Atatürk’ün doğduğu, çocukluk ve gençlik yıllarının bir bölümünü geçirdiği, 10 Kasım 1953’te müze olarak ziyarete açılan ev. Selânik’in Koca Kasım Paşa Mahallesi Islahhane Caddesi üzerindeki ev, bodrumu ile birlikte üç katlı olup bir avlu içerisindedir. Atatürk 1881’de bu evin ikinci katındaki sol tarafa düşen ocaklı odada doğmuştur. Babası Ali Rıza Efendi 1888’de ölünce genç yaşta dul kalan Zübeyde Hanım, oğlu küçük Mustafa (Atatürk) kızları Naciye ve Makbule ile birlikte geçim masraflarını hafifletmek üzere, bu pembe evden ayrılarak yandaki bir eve taşındı. II.Meşrutiyet’in ilanından önce (1907) Selânik’te görev alan Mustafa Kemal Atatürk, ailesi ile birlikte bu evde oturmuş, birçok siyasî toplantıları bu evde yapmıştır. Daha sonra Trablusgarp ve Balkan Savaşlarının patlak vermesi ve Atatürk’ün Selânik’ten ayrılması üzerine annesi Zübeyde Hanım, Selânik’te fazla kalmamış, Balkan Savaşı’ndan sonra birçok Türk ailesi gibi, kızı Makbule (Atadan) ile birlikte Selânik’ten göçerek İstanbul Beşiktaş-Akaretler’deki eve, Millî Mücadele yıllarında da Ankara’ya yerleşmiş; ancak, Ankara’nın iklimi sağlığı için elverişli olmadığından Zafer’den sonra İzmir’e gönderilmiş ve 1923’te orada vefat etmiştir. Balkan Savaşı’ndan sonra, Selânik Yunanlıların eline geçince Yunan Hükûmeti de evi, Yunanlı bir aileye satmıştır. Daha sonra Selânik Belediyesi tarafından Yunanlı sahibinden satın alınarak Atatürk’e armağan edilen evin anahtarları, Selânik Konsolosluğumuza teslim edilmiştir. 1950’de geniş çaplı bir onarım gören evin “Atatürk Müzesi” olarak tanzimi düşünülmüş, gerekli eşya İstanbul Dolmabahçe ve Topkapı Saraylarından seçilerek Selânik’e gönderilmiş; evin bütün odaları eski şekline uygun olarak tanzim edilerek 10 Kasım 1953 günü törenle ziyarete açılmıştır. Son onarımı, düzenleme ve sergilemesi 1981’de yeniden yapılmıştır.